हरिचन्द्रको फोक्सोमा बनेको सिस्टले उनलाई खोकी, सास फेर्न गाह्रो र थकान जस्ता समस्याले ग्रस्त बनाएको छ। डाक्टर थापाका अनुसार, समयमै उपचार नभए यो सिस्ट फुट्न सक्छ, जसले उनको जीवनलाई थप जोखिममा पार्नेछ।

जुम्लाको गुठीचौर गाउँपालिका–२ का हरिचन्द्र बुढा अहिले कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान जुम्लाको आइसीयुमा जीवन र मृत्युको दोसाँधमा छन्। उनको फोक्सोमा पानी जमेको छ र डाक्टरहरूले उनलाई तत्काल काठमाडौं रिफर गरेका छन्।

तर, उनको आर्थिक अवस्था यति नाजुक छ कि परिवारले उनलाई काठमाडौं लैजान सकिरहेको छैन। यो कथा हो, एक सामान्य मानिसको जीवन बचाउनका लागि समय र सहयोगको खाँचोको।

हरिचन्द्रलाई हाइडाटिड सिस्ट (Hydatid Cyst) भएको डाक्टरहरूले पत्ता लगाएका छन्। यो एक गम्भीर परजीवीजन्य रोग हो, जुन इकिनोकोकस ग्रानुलोसस नामक टेपवर्मका कारण लाग्छ।

यो रोग मुख्यतः कुकुर, भेडा, बाख्रा जस्ता जनावरबाट मानिसमा सर्छ। दूषित खाना, पानी वा कुकुरको फोहोरको सम्पर्कबाट परजीवीको अण्डा शरीरमा प्रवेश गरेर त्यसले कलेजो वा फोक्सोमा तरल पदार्थले भरिएको सिस्ट बनाउने प्रतिष्ठानका डाक्टर नवीन थापाले बताए।

हरिचन्द्रको फोक्सोमा बनेको यो सिस्टले उनलाई खोकी, सास फेर्न गाह्रो र थकान जस्ता समस्याले ग्रस्त बनाएको छ। डाक्टर थापाका अनुसार, समयमै उपचार नभए यो सिस्ट फुट्न सक्छ, जसले उनको जीवनलाई थप जोखिममा पार्नेछ।

उपचारका लागि औषधि (अल्बेन्डाजोल वा मेबेन्डाजोल), शल्यक्रिया वा PAIR प्रविधि आवश्यक पर्छ, तर यी सबै सुविधा काठमाडौंका ठूला अस्पतालमा मात्र उपलब्ध छन्।

हरिचन्द्रको परिवारको आर्थिक अवस्था यति कमजोर छ कि उनीहरूले काठमाडौं लैजाने खर्च जुटाउन सकिरहेका छैनन्।

उनका आफन्त रतनसिंह बोहोराले भावुक हुँदै भने, “हामीसँग भएको पैसा जति सबै उपचारमै सकियो। अब काठमाडौं लैजान पैसा छैन। तपाईंहरूको सहयोगको ठूलो आशा राखेका छौं।” रतनसिंहको यो अपिल हरिचन्द्रको जीवन बचाउनका लागि समाजसँग गरेको गुहार हो।

हरिचन्द्रको अवस्थाले स्थानीय समुदायलाई पनि छोएको छ। जुम्ला बहुमुखी क्याम्पसका स्ववियु सभापति लोकेन्द्र बुढाले बिहीबार ५,००० रुपैयाँ सहयोग गरेका छन्।

यो रकम ठूलो नहोला, तर यो उनको मनकारी भावनाको प्रतीक हो। लोकेन्द्रले सबैलाई सहयोगका लागि अपिल गर्दै भने, “हरिचन्द्र दाइको जीवन बचाउन हामी सबैले सानो भए पनि सहयोग गरौं। यो हाम्रो सामाजिक दायित्व हो।”

हाइडाटिड सिस्ट जस्तो रोग गम्भीर भए पनि यो रोकथाम गर्न सकिन्छ। डाक्टरहरूका अनुसार, कुकुरलाई नियमित डिवर्मिङ गर्ने, मासुको राम्रो निरीक्षण गर्ने, जनावरका अंगहरू सुरक्षित तरिकाले नष्ट गर्ने र खानेपानी तथा खाना सफा राख्ने बानीले यो रोगबाट बच्न सकिन्छ।

हरिचन्द्र अहिले आइसीयुमा छन्, तर उनको परिवारको आर्थिक अभावले उनको जीवन थप संकटमा परेको छ। उनको उपचारका लागि काठमाडौं लैजानु आवश्यक छ र यो सम्भव छ– यदि सबैले सानो सहयोग गरेको खण्डमा।

त्यसैले सहयोगको हात फैलाऔं, हरिचन्द्रको जीवन बचाऔं।