बारलाको अँध्यारो गाउँ,
पन्चदेवल–विनायक नगरपालिका,
वडा नम्बर आठ,
त्यहाँ वर्षासँगै आयो मृत्युको खबर,
गोठको छानो च्यातेर
आकाशबाट झर्यो ढुङ्गा,
रगतसँगै लतपतियो धर्ती।
दुई आमा,
एक नानी,
जिन्दगीसँग जुधिरहेका थिए,
तर अन्धविश्वासले बनाएको
छाउगोठको भित्ताभित्र
उनीहरूको सपना थुन्इएको थियो।
कसरी मान्छे हुन्छन् क्रुर?
कसरी धर्मको नाममा
मृत्युलाई घरमा होइन,
गोठमा पठाइन्छ?
शरीरलाई अपवित्र भन्नेहरूले
आफ्नै आत्मा अपवित्र बनाए।
हे समाज!
तिमी किन नदेख्ने गर्छौ
आमाको आँसु?
किन नसुन्ने गर्छौ
नानीको चिच्याहट?
छाउपडीको कालो प्रथा
कस्तो शाप हो
जो हरेक वर्ष
नयाँ चिहान जन्माउँछ।
छाउगोठ,
तिमी पर्खाल मात्र होइन,
तिमी त अपराधको प्रतीक हौ।
तिमी हरेक पत्थर,
हरेक हिउँदे रात,
हरेक मुसा, हरेक सर्पसँग
नारीलाई डराएर मार्ने प्रथा हौ।
किन मासिक धर्मलाई लाज ठान्ने?
किन रगतलाई दोष ठान्ने?
त्यो त जीवनको संकेत हो,
शरीरको चक्र हो,
मानव वंश निरन्तरता दिने
प्रकृतिको अद्भुत उपहार हो।
तर,
अन्धकारमा बस्ने समाज
यसलाई अपराध ठान्छ,
आमालाई गोठमा धकेल्छ,
छोरीलाई ढुङ्गाको भाग्य लेख्छ।
अब उठ,
अब चिच्याऊ,
छाउगोठ भत्काऊ,
भविष्य बचाऊ।
नारीलाई आँगनमा बस्न देऊ,
उनीहरूको रगतलाई सम्मान देऊ।
नत्र,
हिजोको ढुङ्गा जस्तै
भोलि फेरि अर्को आकाश च्यातिन्छ,
फेरि अर्को आमा,
फेरि अर्को छोरी
माटोमा ढल्छिन्।
बारलाको घटना
चेतावनी हो,
यो प्रथा हटेपछि मात्र
नेपाल साँचो सभ्य बन्नेछ।
छाउपडी नभएपछि मात्र
आमाको आँसु सुक्नेछ,
छोरीको जीवन हाँस्नेछ,
र छाउगोठको ढुङ्गा
इतिहासको बोझ बनेर
सधैँका लागि भत्किनेछ।
