लयाँटी, बाराला र चेलकालाका गाउँहरूका लागि बनाइएको यो आयोजना अहिले आधा गाउँमा मात्र सीमित छ, बाँकी ठाउँमा बिजुलीको पोल र तारसम्म पनि पुगेका छैनन्।
अछाम जिल्लाको पञ्चदेवल विनायक नगरपालिका वडा नं. ५, लयाँटीमा सञ्चालित तालागाड लघु जलविद्युत आयोजना बन्द हुँदा स्थानीयवासीको जीवनमा ठूलो संकट उत्पन्न भएको छ।
विशेषगरी, आउँदै गरेको वार्षिक परीक्षा र एसईईको मुखमा विद्यार्थीहरू अन्धकारमा पढ्न बाध्य छन्। वि.सं. २०६९/७० मा स्थापना भएको यो आयोजना सञ्चालनमा आउन तीन-चार वर्ष लाग्यो, तर सञ्चालन भएको केही वर्षमै भत्किन थाल्यो।
सुरुमा गाउँटोलमा बिजुलीको झिलिमिलीले आशा जगाए पनि त्यो खुसी क्षणिक बन्यो। लयाँटी, बाराला र चेलकालाका गाउँहरूका लागि बनाइएको यो आयोजना अहिले आधा गाउँमा मात्र सीमित छ, बाँकी ठाउँमा बिजुलीको पोल र तारसम्म पनि पुगेका छैनन्।
एक्काइसौं शताब्दीको यो समयमा पनि दुर्गम पहाडी क्षेत्रका बासिन्दाहरू टुकीको मधुरो उज्यालोमा खाना पकाउन र पढ्न बाध्य छन्। नगरपालिकाका अन्य वडाहरूमा केन्द्रीय लाइन विस्तार भइरहँदा यहाँ भने कतै सामानहरू खिया लागेर बिग्रिएका छन्, कतै जलेर नष्ट भएका छन्।
स्थानीय सरकारले मर्मत वा सुधारका लागि कुनै पहल नगर्दा जनताको पीडा झन् गहिरिएको छ। स्थानीय बासिन्दा धीरेन्द्र सञ्ज्याल भावुक हुँदै भन्छन्, “हाम्रो गाउँले दशकौंदेखि बिजुलीको आशा बोकेर बसे, तर यो कुरामै सीमित भयो। हाम्रा बालबालिकाले परीक्षाको तयारी गर्नुपर्ने बेला अन्धकारमा कष्ट भोग्नुपरेको छ। यो दुख कसले बुझ्ने?”
यस्तै, अर्का स्थानीय दरिक जौसीको भनाइले यो पीडालाई अझ मार्मिक बनाउँछ। उनी भन्छन्, “हामीले बिजुलीको सपना देख्यौं, तर त्यो सपना अधुरै टुट्यो। हाम्रा छोराछोरीको भविष्य अन्धकारमा धकेलिँदैछ। सरकारले हामीलाई सुनेन, यो हाम्रो नियति हो कि?”
उनको यो प्रश्नले हरेकको मन छुन्छ र स्थानीयको निराशा र आक्रोशलाई जीवन्त बनाउँछ। यो अवस्था केवल बिजुलीको अभाव मात्र होइन, एउटा समुदायको आशा, सपना र भविष्यमाथिको ठाडो प्रहार हो।
विद्यार्थीको पढाइदेखि दैनिक जीवनसम्म प्रभावित भएको यो कथा सुन्दा जो कोहीको मन रुन थाल्छ। अब प्रश्न उठ्छ—के स्थानीय सरकारले यो कष्टकर अवस्थालाई बुझेर तत्काल कदम चाल्नेछ, वा गाउँलेको आँसु र टुकीको मधुरो उज्यालोमै यो कथा सीमित रहनेछ?