विराजको नेतृत्व शैलीमा एक खास विशेषता छ—उनी विद्यार्थीहरूसँग प्रत्यक्ष जोडिन्छन्। चाहे गाउँका स्कूलमा पुगेर समिति गठन गर्ने कुरा होस् वा क्याम्पसमा विद्यार्थीका समस्यामा आवाज उठाउने, उनले सधैँ समुदायसँगको सम्बन्धलाई प्राथमिकता दिएका छन्।
जुम्लाको बाक्लो हिमाली हावामा हुर्केका विराज भण्डारीको कथा केवल एक व्यक्तिको संघर्ष र सफलताको मात्र होइन, यो त कर्णालीको विकट भूगोलबाट उदाएको नेतृत्वको प्रतीक हो। २५ वर्षको उमेरमा उनले अखिल नेपाल राष्ट्रिय स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (अनेरास्ववियु) को जुम्ला जिल्ला ईन्चार्जको जिम्मेवारी सम्हाल्दै विद्यार्थी राजनीतिमा आफ्नो अमिट छाप छोडेका छन्।
स्नातकोत्तर तहसम्मको शिक्षा र एक दशक लामो संगठनात्मक अनुभवले उनलाई कर्णालीको विद्यार्थी आन्दोलनको एक सशक्त नेताको रूपमा स्थापित गरेको छ। उनको यात्रा, २०७१ सालमा काठमाडौँ फरेस्ट्री क्याम्पसबाट सुरु भएको थियो। आज जुम्लाको विद्यार्थी समुदायका लागि प्रेरणाको स्रोत बनेको छ।
उनको राजनीतिक यात्रा सानो कदमबाट सुरु भएको थियो। २०७१ सालमा काठमाडौँ फरेस्ट्री क्याम्पसमा कक्षा समिति अध्यक्षको भूमिकाबाट उनले अनेरास्ववियुमा प्रवेश गरे। यो उनको लागि विद्यार्थीहरूको आवाज बुलन्द गर्ने अवसर थियो।
“मलाई सधैँ लाग्थ्यो, विद्यार्थीहरूको हकहितका लागि लड्नु भनेको समाजको आधार बलियो बनाउनु हो,” उनी सम्झन्छन्।
२०७४ सालमा गौरादह कृषि क्याम्पसमा पुग्दा उनले संस्थापक अध्यक्षको जिम्मेवारी सम्हाले। यो उनको लागि चुनौतीपूर्ण अवसर थियो, किनकि नयाँ क्याम्पसमा संगठनको आधार खडा गर्नु सानो कुरा थिएन। “हामीले शून्यबाट सुरु गरेका थियौँ। विद्यार्थीहरूलाई संगठनको महत्त्व बुझाउन र उनीहरूको विश्वास जित्न रातदिन खटियौँ,” विराज भन्छन्।
उनको मेहनत र लगावले गौरादहमा अनेरास्ववियुको बलियो जग बसाल्यो। २०७६ सालमा दोस्रो कार्यकालका लागि नेतृत्व सम्हाल्दा उनले संगठनलाई थप विस्तार गरे। यो अवधिमा उनी झापा जिल्ला कमिटी सदस्यमा समेत निर्वाचित भए, जसले उनको नेतृत्व क्षमतालाई व्यापक रूपमा चिनायो।
विराजको यात्रा यहीं रोकिएन। उनले राष्ट्रिय तालिम समिति सदस्यको रूपमा काम गर्दै अनेरास्ववियुको नीति निर्माण र प्रशिक्षणमा योगदान पुर्याए। २३औँ महाधिवेशनमा उनले कर्णालीको पिछडिएको क्षेत्रबाट प्रतिनिधित्व गर्दै अत्यधिक मतका साथ केन्द्रीय सदस्यमा विजयी भए।
यो उनको लागि ठूलो उपलब्धि थियो। “मलाई लाग्छ, मेरो विजय कर्णालीका विद्यार्थीहरूको विश्वासको प्रतिफल थियो। यो जिम्मेवारीले मलाई झनै ऊर्जा दियो,” उनी गर्वका साथ भन्छन्।
केन्द्रीय सदस्य भएपछि उनलाई जुम्ला जिल्ला इन्चार्जको जिम्मेवारी दिइयो। उनले जुम्लाका ४२ वटा माध्यमिक विद्यालयमा अनेरास्ववियुको समिति गठन गरे, जुन कर्णालीको सन्दर्भमा अभूतपूर्व उपलब्धि थियो।
“हामीले गाउँगाउँमा पुगेर विद्यार्थीहरूलाई संगठित गर्यौँ। उनीहरूको सपना र समस्यालाई हाम्रो अभियानको हिस्सा बनायौँ,” उनले भने।
जुम्लाका आठवटै पालिकामा संगठनको कमिटी निर्माण गर्नु उनको अर्को उल्लेखनीय काम थियो। १०–१२ वर्षदेखि रोकिएको जिल्ला अधिवेशनलाई उनले सफलतापूर्वक सम्पन्न गरे।
यो उपलब्धिले उनलाई कर्णाली प्रदेश कमिटीबाट “उत्कृष्ट इञ्चार्ज” को सम्मान दिलायो। “यो सम्मान मेरो व्यक्तिगत उपलब्धि होइन, यो त हाम्रो टिमको सामूहिक मेहनतको फल हो,” उनी विनम्रतापूर्वक भन्छन्।
विराज सक्रिय विद्यार्थी राजनीति गरिरहेकै बेला जुम्ला बहुमुखी क्याम्पसमा १२ वर्षपछि अनेरास्ववियुले स्ववियु निर्वाचनमा ऐतिहासिक विजय हासिल गर्यो। यो विजयले जुम्लाको विद्यार्थी समुदायमा नयाँ उत्साह भरेको छ।
“हामीले क्याम्पसमा विद्यार्थीहरूको विश्वास जित्यौँ। यो विजयले हामीलाई थप जिम्मेवारीबोध गराएको छ,” उनले उत्साहित हुँदै भने।
विराजको योगदान जुम्लामा मात्र सीमित छैन। उनले अन्य जिल्लाहरूमा समिति गठन, विद्यालय समिति निर्माण र प्रदेश कमिटीको विस्तारमा समेत सहयोग पुर्याएका छन्। उनको रचनात्मक दृष्टिकोण र संगठनप्रतिको निष्ठाले उनलाई फरक बनाएको छ।
“संगठनलाई रचनात्मक हिसाबले अघि बढाउनु मेरो मूल मन्त्र हो। हामीले विद्यार्थीहरूको समस्यालाई मात्र होइन, उनीहरूको सपनालाई पनि प्राथमिकता दिनुपर्छ,” उनी जोड दिन्छन्।
उनको नेतृत्व शैलीमा एक खास विशेषता छ—उनी विद्यार्थीहरूसँग प्रत्यक्ष जोडिन्छन्। चाहे गाउँका स्कूलमा पुगेर समिति गठन गर्ने कुरा होस् वा क्याम्पसमा विद्यार्थीका समस्यामा आवाज उठाउने, उनले सधैँ समुदायसँगको सम्बन्धलाई प्राथमिकता दिएका छन्। उनको यो बानीले उनलाई विद्यार्थीहरूको मनमा विशेष स्थान बनाएको छ।
जुम्लाको विकटताले उनलाई कहिल्यै रोकेन। बरु, उनले यही चुनौतीलाई अवसरमा बदले। “जुम्लाको भौगोलिक कठिनाइले मलाई झनै बलियो बनायो। यहाँको हरेक गाउँमा पुग्दा मलाई लाग्छ, हामीले विद्यार्थीहरूको भविष्य उज्यालो बनाउन सक्छौँ,” उनी भन्छन्।
विराजको यो यात्रा केवल विद्यार्थी राजनीतिमा मात्र सीमित छैन। उनले सामाजिक उत्तरदायित्वलाई पनि उत्तिकै महत्त्व दिएका छन्। चाहे कर्णालीको शिक्षा सुधारको कुरा होस् वा स्वास्थ्य सेवाको पहुँच विस्तारको, उनले सधैँ समुदायको हितलाई केन्द्रमा राखेका छन्।
आज विराज जुम्लाका विद्यार्थीका लागि एक प्रेरणादायी व्यक्तित्व बनेका छन्। उनको लगाव, मेहनत र रचनात्मक दृष्टिकोणले कर्णालीको विद्यार्थी आन्दोलनलाई नयाँ उचाइमा पुर्याएको छ।
“मेरो सपना जुम्लाका हरेक विद्यार्थीको हातमा अवसर र आत्मविश्वास पुर्याउनु हो। हामी सँगै मिलेर यो सपना साकार गर्नेछौँ,” उनी विश्वस्त छन्।
उनको नेतृत्व, निष्ठा र समर्पणले कर्णालीको विद्यार्थी आन्दोलनलाई थप सशक्त बनाउने निश्चित छ। जुम्लाको हिमाली उकाली–ओरालीमा उनको पाइला अझै धेरै टाढा पुग्न बाँकी छ र यो यात्राले कर्णालीका हरेक विद्यार्थीको मनमा आशाको दीप बाल्ने पक्का छ।
